Pipetler Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Pipet nedir?

Pipetler en yaygın kullanılan laboratuvar araçlarından biridir. Küçük miktarlardaki sıvıyı ölçmek ve/veya kaplar arasında aktarmak için tasarlanmıştır. Basit serolojik ve Pasteur pipetlerden, pistonlu bir gövde içeren daha karmaşık aletlere kadar çok çeşitli tiplerde mevcutturlar. İkincisi, çoğu zaman, birçok farklı özelliğe sahip birkaç türü olan mikropipetler olarak adlandırılır. Bu farklı türdeki pipetler aşağıda ele alınacaktır.

Farklı pipet türleri nelerdir ve nasıl çalışırlar?

Hava yer değiştirmeli ve pozitif yer değiştirmeli pipetler

Hava yer değiştirmeli pipetler

Hava yer değiştirmeli pipetler, piston ve numune arasında bir hava yastığına sahiptir. Sıvıyı aspire etmek için, piston önce aşağı iner, gerekli sıvı hacmine karşılık gelen bir hava hacmini dışarı iter, sonra tekrar yukarı hareket eder ve sıvı tarafından doldurulacak kısmi bir vakum oluşturur.

Pozitif yer değiştirmeli pipetler

Pozitif yer değiştirmeli pipetlerde, piston numune ile doğrudan temas halindedir, bu nedenle çapraz kontaminasyonu önlemek için pipetin kendisi değil tek kullanımlık pipet ucunun bir kısmı da numuneyle temas eder. Aspirasyon işlemi, hava deplasmanlı pipetlere benzer: piston yukarı doğru hareket ederek sıvı ile dolan kısmi bir vakum oluşturur.

Pozitif ve hava deplasmanlı pipet karşılaştırması

Laboratuvarlar genel olarak hava yer değiştirmeli pipetler kullanır çünkü bu pipetler hem daha uygun maliyetlidir hem de doğru teknik ve pipet uçları kullanıldığı sürece viskoz ve uçucu sıvılar dahil çoğu sıvı için çok uygundur. (Bkz. bölüm 3.1) Bununla birlikte, düzenli olarak çok viskoz veya çok uçucu sıvıları pipetlemeniz gerekiyorsa, pozitif yer değiştirmeli bir pipet ihtiyaçlarınıza daha uygun olabilir. Pozitif yer değiştirmeli pipet uçları, entegre pistonlar nedeniyle daha maliyetlidir, ancak uç içinde hava yastığı olmadığından uçucu sıvılar buharlaşamaz ve viskoz numuneler daha verimli bir şekilde dışarı itilir. Ek olarak, pozitif yer değiştirmeli pipetler, sıcaklık değişikliklerinden etkilenmedikleri için sıcak veya soğuk numuneleri pipetlerken daha doğru sonuçlar sağlar.

Ayarlanabilir ve sabit hacimli pipetler

Adından da anlaşılacağı gibi ayarlanabilir hacimli pipetler belirli bir hacim aralığını kapsarken, sabit hacimli pipetler yalnızca belirli bir hacmi pipetlemek için tasarlanmıştır. Bir pipet satın alırken, laboratuvarlar genellikle daha fazla esneklik sundukları ve birçok farklı uygulama için kullanılabildikleri için ayarlanabilir hacimli pipetleri tercih ederler. Bununla birlikte, ayarlanabilir hacimli pipetlerin doğrulukları maksimum pipetleme hacminde en yüksektir ve pipetleme hacmiyle birlikte biraz azalır. Bu nedenle bazı uygulamalar için sabit hacimli bir pipet daha uygun olabilir.

Ayarlanabilir hacimli hava yer değiştirmeli pipetler genellikle laboratuvarların ilk tercihi olduğundan, aşağıdaki bölümlerde bu pipet tipine odaklanılacaktır.

Yeni bir pipet nasıl seçilir?

Uygulamanız için doğru pipeti seçmek kafa karıştırıcı olabilir. Bu kararda size yardımcı olmak için yeni bir pipet seçerken akılda tutulması gereken birkaç noktayı özetledik.

Manuel ve elektronik pipetler

Karar vermeniz gereken ilk şey, manuel mi yoksa elektronik bir pipete mi ihtiyacınız olduğudur. Manuel pipetler yaygın olarak kullanılır ve harika araçlardır, ancak bütçeniz varsa, elektronik pipetler uzun vadede kendini amorti edecektir, çünkü beş önemli avantaj sunarlar:

• Geliştirilmiş ergonomi – bastırılacak bir piston olmadığı ve hacmi ayarlamak için düğmeleri veya pistonu döndürmeye gerek olmadığından, tekrarlayan gerilme yaralanmaları (RSI) riskini en aza indirir.
• Operatöre daha az bağımlı oldukları için daha iyi hassasiyet ve doğruluk. Ayrıca manuel hataları azaltmak ve operatörden operatöre değişkenliği önlemek için pipetleme protokollerini kaydedebilirsiniz.
• Çoklu pipetleme modları – ayrı tekrarlayıcı, seyreltici ve titratör pipetlerine duyulan ihtiyacı ortadan kaldırır.
• Yerleşik gravimetrik performans doğrulaması ile kolay kalibrasyon. Sadece dağıtılan ve hedef hacim girilir ve elektronik pipet kendi kendini kalibre eder. Birçok elektronik pipet, kalibrasyon hatırlatıcıları da sunar.
• Operatör hatalarını en aza indirmek için önceden ayarlanmış veya özel programlarla entegre pipetleme protokolleri. Bazı örnekleri görmek için pipetleme programlarımızdaki video eğitimlerini izleyebilirsiniz.

Şimdi “İyi ama elektronik pipetler karmaşık, sürekli şarj gerektiriyor ve temizlenmesi zor” diye düşünüyorsanız, elektronik pipet kullanmanın avantajları hakkında daha fazla bilgi veren blog yazılarımızı okuyabilirsiniz.

Güvenilirlik

Aktardığınız hacim, pipetlemenin güvenilirliğini önemli ölçüde etkileyebilir. Yukarıda açıklandığı gibi, ayarlanabilir hacimli hava yer değiştirmeli pipetlerin doğruluğu ayarlanan hacimle birlikte azaldığı için her zaman gerekli hacmi taşıyabilecek en küçük pipeti seçmelisiniz.

Pipetleme prosedürü sırasında hacim yanlışlıkla değiştirilirse güvenilirlik de olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle, yanlışlıkla yapılan hacim değişikliklerinden kaçınmak için tasarlanmış bir mekanizmaya sahip bir pipet seçmelisiniz. Diğer bir yaygın sorun da gevşeyen, sızdıran veya düşen pipet uçlarıdır. Bu nedenle, kendisi için özel olarak tasarlanmış pipet uçlarına sahip bir pipet, evrensel pipet uçları kullanan bir pipetten daha iyidir.

Verimlilik

Mikroplakaları tek kanallı bir pipetle doldurmak, çok sıkıcı ve hataya açık bir görev haline gelebilir. Çok kanallı pipetlerin kullanılması, aynı anda birden fazla numuneyi aktarmanıza, verimliliği artırmanıza ve hataları ve tekrarlayan gerilme yaralanmalarını önlemenize olanak tanır. Ayarlanabilir uç aralığı olan bir pipet satın alırsanız, çok kanallı pipetler farklı laboratuvar gereçleri formatları arasında numune aktarımı için bile kullanılabilir.

İhtiyaç duyduğunuz kanal sayısı ve ayarlanabilir uç aralığına ihtiyacınız olup olmadığı, kullanmayı planladığınız laboratuvar malzemelerinin türüne bağlıdır. Aşağıdaki tablo en yaygın pipet formatlarını ve bunlara en uygun laboratuvar gereçleri türlerini listelemektedir:

Pipet Formatı	Laboratuvar Gereci Türü
8 kanallı pipet	Numunelerin rezervuarlardan veya 96 kuyucuklu plakalardan 96 kuyucuklu bir plakanın tüm sütunlarına aktarılması
12 kanallı pipet	Numunelerin rezervuarlardan veya 96 kuyucuklu plakalardan 96 kuyucuklu bir plakanın tüm sıralarına aktarılması
16 kanallı pipet	Numunelerin rezervuarlardan veya 384 kuyucuklu plakalardan 384 kuyucuklu bir plakanın tüm sütunlarına aktarılması
4 kanallı aralıkları ayarlanabilir pipet	Numunelerin farklı laboratuvar gereçleri formatlarından 12 kuyucuklu bir plakanın tüm sıralarına veya 24 kuyucuklu bir plakanın tüm sütunlarına aktarılması
6 kanallı aralıkları ayarlanabilir pipet	Numunelerin farklı laboratuvar gereçleri formatlarından 24 kuyucuklu bir plakanın tüm sıralarına aktarılması
8 kanallı aralıkları ayarlanabilir pipet	Numunelerin farklı laboratuvar gereçleri formatlarından 96 kuyucuklu bir plakanın tüm sütunlarına aktarılması
12 kanallı aralıkları ayarlanabilir pipet	Numunelerin farklı laboratuvar gereçleri formatlarından 96 kuyucuklu bir plakanın tüm satırlarına aktarılması

Ergonomi

Pipetinizi seçerken hem sol hem de sağ elini kullananlar için hafif, dengeli ve ele rahatça oturduğundan emin olmalısınız. Ek olarak, operatörlerin zorlanmasını azaltmak için uç yükleme ve bırakma kuvvetleri mümkün olduğunca düşük olmalıdır.

Pipet seçerken hangi özelliklerin dikkate alınması gerektiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Pipet nasıl kullanılır?

Yapmanız gereken ilk şey, çalışmanız için doğru pipeti seçtiğinizden emin olmaktır. Yukarıda açıklandığı gibi ayarlanabilir hacimli hava yer değiştirmeli pipetler, maksimum kapasitelerinde pipetleme yapıldığında en doğru sonucu verir. Bu nedenle her zaman gerekli hacimleri iletebilecek en küçük pipeti seçmelisiniz.

Deneyiniz izin veriyorsa, çalışmaya başlamadan önce pipet, pipet uçları ve sıvıların oda sıcaklığına geldiğinden emin olmalısınız. Bu şekilde, sonuçlarınızın doğruluğunu ve hassaslığını olumsuz yönde etkileyebilecek olan pipet ucunun içindeki hava yastığının sıcaklığa bağlı genleşmesini veya küçülmesini önleyebilirsiniz.

Pipetleme yaparken akılda tutulması gereken birkaç şey daha vardır:

• Hava yastığını nemlendirmek için nominal hacmi 3 kez aspire edip dağıtarak pipet ucunu önceden ıslatın.
• Pipet ucu içindeki hidrostatik basıncın sabit kalmasını sağlamak için pipeti her zaman 20 dereceyi aşmayan bir açıyla tutun.
• Pipet ucunu bir sıvıya daldırırken ucun dışında kalacak sıvı miktarını en aza indirmek için pipet ucu yüzeyin 2-3 mm’den fazla altında olmamalıdır.
• Her dağıtımın ardından pipet ucunun ucuna yapışmış bir sıvı damlası olabilir. Bu damlayı, pipet ucunu sıvıyı aldığınız kabın yan tarafına hafifçe değdirerek bırakmalısınız.
• Birden fazla alikotu tekrar dağıttığınızda ilişkili en büyük hacim hatalarına sahip olduklarından serinin ilk ve son dağıtımını atmalısınız.

En iyi pipetleme uygulamaları hakkında daha fazla bilgi edinin. 

Doğru pipet ucunun etkisi

Pipetleme işlemlerinizin sonuçlarının doğruluğu ve hassaslığı için doğru pipetleme tekniğini kullanmak kadar doğru pipet ucunu kullanmak da kritik öneme sahiptir. Örneğin, düşük yüzey gerilimi veya viskoz çözeltiler için düşük sızdırma özelliği olan pipet uçları, standart uçlardan çok daha iyi sonuçlar verir. Hangi pipet ucunu ne zaman kullanacağınız hakkında daha fazla bilgi edinmek için uygulamanız için doğru pipet ucunu nasıl seçeceğinizle ilgili kapsamlı makalemize göz atabilirsiniz.

Viskoz ve uçucu sıvılar nasıl pipetlenir?

Ayarlanabilir hacimli hava deplasmanlı pipetle viskoz ve uçucu sıvıları pipetlemek zor olabilir ancak doğru teknik ve pipet ucu ile bu konuda uzmanlaşılabilir. Viskoz sıvılar, ters pipetleme kullanılarak yavaşça aspire edilmeli ve dağıtılmalıdır. Bu tekniği kullanarak, gerekenden daha büyük bir hacim aspire edilir, bu da ucun iç kısmına yapışarak tutulan sıvıyı telafi eder. Düşük sızdırma özelliğine sahip pipet uçları, viskoz sıvılar için ideal seçenektir ve çok yüksek viskoziteli veya köpürme eğilimi gösteren sıvılar için geniş çaplı pipet uçları önerilir.

Uçucu sıvıları pipetlerken, pipet ucunu önceden ıslattığınızdan ve buharlaşma etkilerini en aza indirmek için hem aspirasyon hem de dağıtım için yüksek pipetleme hızları kullandığınızdan emin olun. Aspirasyon ve dağıtma arasında gereksiz yere duraklamayın ve iletilecek gerçek hacim üzerindeki buharlaşmanın etkisini daha da azaltmak için ters pipetleme tekniğini kullanın.

Pipetler genellikle oda sıcaklığındaki distile su ile kalibre edilir. Farklı fiziksel özelliklere (özgül ağırlık ve buhar basıncı) sahip sıvıları pipetlerken bunları yeniden kalibre etmek faydalı olabilir.

En yaygın susuz sıvıların nasıl pipetleneceği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Tween 20 Pipetlemesi

Pipetin kullanım ömrü nasıl uzatılır?

Doğru kullanımın yanı sıra, pipetlerinizin uygun şekilde saklanması ve temizlenmesi – ayrıca düzenli kalibrasyon ve bakım – uzun yıllar boyunca tekrarlanabilir sonuçlar vermelerini sağlamak için çok önemlidir.

Saklama

Pipeti asla laboratuvar tezganının üzerine bırakmayın. Bunun yerine, bir stand üzerinde dikey olarak saklayın. Bu şekilde, pipet gövdesi içinde sıkışan herhangi bir sıvı kalıntısının dışarı akmasını sağlayacak ve pistonun yanlış hizalanmasını veya pipetin bir tarafında yağ birikmesini önleyecektir. Pipet uçları sıvı kalıntılarını tutabileceğinden, pipetlemeyi bitirdiğinizde pipet uçlarını her zaman çıkarmalısınız. Aksi takdirde, pipet ucunda kalan bu sıvı pipet gövdesinin içine buharlaşabilir. Son olarak, yayın en az gerilimli konumunda olmasını sağlamak için işleminiz bittiğinde pipetinizi (manuel pipet kullanıyorsanız) her zaman maksimum hacmine ayarlamalısınız.

Temizleme

Pipetinizi temizlemeden önce daima kullanım kılavuzuna bakın. Genellikle, pipetinizin yaygın temizlik maddeleriyle kimyasal uyumluluğu hakkında ayrıntılı bilgiler içerir ve nasıl sökülüp yeniden monte edileceğini anlatır.

Pipetin dışını temizlemek günlük rutininizin bir parçası olmalıdır. %70 etanol ile hafifçe ıslatılmış ve tüy bırakmayan bir bezle silin.
Pipetinizin içini temizlemek daha karmaşık ve zaman alan bir işlemdir ancak bu işlem genellikle tek kanallı pipetler için operatör tarafından gerçekleştirilebilir. İlk önce pipeti söküp parçalarına ayırmanız gerekir. Pipetinizi rutin olarak ya da kontamine olduğu için temizlediğinize bağlı olarak, pipet bileşenlerini yalnızca distile suyla değil, aynı zamanda uygun bir dekontaminantla da temizlemeniz gerekecektir. Ardından, pipeti yeniden monte etmeden önce bileşenleri görünür hasar açısından kontrol etmeli, havayla kurumaya bırakmalı ve pistonu yağlamalısınız. Son olarak, bir sızıntı testi ve hacim doğrulaması yaparak pipetin işlevselliğini kısaca kontrol edin.

Pipetinizi nasıl saklayacağınız, temizleyeceğiniz ve dekontamine edeceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kalibrasyon ve servis

Pipetinizin kullanım ömrünü uzatabilecek son unsur düzenli kalibrasyon ve servistir. Doğru ve hassas kalmasını ve maliyetli onarımlar veya parça değişimleri kaçınılmaz hale gelmeden önce olası sorunların tespit edilip ele alınmasını sağlamak için her 6 ila 12 ayda bir kalibrasyon ve bakımını yaptırmalısınız. Kalibrasyonlar arasında sonuçlarınızdan emin olabilmeniz için düzenli olarak rutin kontroller yapmanız da önerilir.

Rutin bir kontrolün nasıl gerçekleştirileceğini öğrenin.

Sonuç

Artık uygulamanız için en uygun pipetin hangisi olduğunu, pipetleri nasıl doğru şekilde kullanacağınızı ve pipetinizi uzun yıllar sorunsuz bir şekilde nasıl kullanacağınızı öğrenmek için tüm ipuçlarını ve püf noktalarını biliyorsunuz. Bu blog gönderisini faydalı bulduysanız, laboratuvar konularında daha fazla ilham verici makale için bültenimize bizi takip edebilir ve INTEGRA’nın geniş pipet portföyü hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Kaynak: https://www.integra-biosciences.com/global/en/blog/article/everything-you-need-know-about-pipettes